domingo, 16 de septiembre de 2012

Fabio intenta atraerse a las ciudades vecinas


Fabius finitimarum civitatum animos litteris nuntiisque temptabat. In Sicori flumine pontes effecerat duos distantes inter se milia passuum IIII. His pontibus pabulatum mittebat, quod ea, quae citra flumen fuerant, comsumpserat.
Caesar, Guerra civil, I, 40, 1.


Animus, i m: espíritu, ánimo, deseo.
Citra, prep ac: sin llegar a, antes, cerca.
Civitas, atis f: ciudad.
Consumo, -sumpsi, -sumptum 3 tr: consumir, agotar, gastar, emplear.
Disto, 1 in: distar, estar alejado
Duo, ae, o: dos
Efficio, -feci, -fectum 3 tr: ejecutar, construir.
Fabius, ii m: Fabio.
Finitimus, a, um: vecino, limítrofe.
Flumen, inis n: río, corriente.
Hic, haec, hoc: este.
In, prep ac: a, hacia, contra; prep ab: en
Inter, prep ac: entre, en, durante.
Is, ea, id: este.
Littera, ae f: letra.
Litterae, arum f pl: escrito, carta.
Milia, ium n pl de mille: mil, millares.
Mitto, misi, missum 3 tr: enviar.
Nuntius, ii m: mensajero, emisario.
Pabulatum: supino de pabulor dep 1 in: forrajear.
Passus, us m: paso.
Pons, pontis m: puente.
Qui, quae, quod: el cual.
Quod: porque.
Se, sui: él mismo.
Sicoris, is m: Segre.
Sum: ser, estar.
Tempto, 1 tr: tentar, sondear, probar.

Costumbres de los britanos


Omnes vero se Britanni vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc horridiores sunt in pugna aspectu; capilloque sunt promisso atque omni parte corporis rasa praeter caput et labrum superius. Uxores habent deni duodenique inter se communes et maxime fratres cum fratribus parentesque cum liberis.
Caesar, Guerra de las galias 14, 2.

Aspectus, us m: aspecto
Atque: y
Britani, orum m pl: los britanos
Caeruleus, a, um: azulado
Capillus, i m: cabello
Caput, itis n: cabeza
Color, oris m: color
Communis, e: común
Corpus, oris n: cuerpo
Cum: prep abl: con
Deni, ae, a: diez
Duodeni, ae, a: doce
Efficio, -feci, -fectum 3 tr: ejecutar, producir, obtener
Et: y
Frater, tris m: hermano
Habeo, -ui, -itum 2 tr: tener
Hic, haec, hoc: este
Horridus, a, um: horrendo, espantoso, terrible
In: prep ac: a, hacia, contra; prep abl: en
Inficio, -feci, -fectum 3 tr: impregnar, recubrir
Inter: pre ac: entre
Labrum, i n: labio
Liberi, orum m pl: hijos
Maxime: muchísimo, lo más posible, sobre todo, principalmente
Omnis, e: todo
Parentes, um m pl: padres
Pars, partis f: parte
Praeter: excepto; prep ac: excepto
Promissus, a, um: largo
Pugna, ae f: lucha, combate
-que: y
Qui, quae, quod: el cual
Rado, rasi, rasum 3 tr: afeitar, rasurar
Se, sui: él, ellos, se
Sum: ser, estar, tener
Superior, ius: más alto, superior
Uxor, oris f: esposa, mujer
Vero: verdaderamente, en verdad, realmente
Vitrum, i n: glasto

La caballería ataca a los númidas


Equites missi nocte iter conficiunt, imprudentisque atque inopinantis hostis adgrediuntur. Numidae enim quadam barbara consuetudine nullis ordinibus passim consederant. Hos oppressos somno et dispersos adorti, magnum eorum numerum interficiunt; multi perterriti profugiunt. Quo facto, ad Curionem equites revertuntur captivosque ad eum reducunt.
Caesar, Guerra civil, 2, 38, 4.

Ad, prep ac: a, hacia
Adgredior, adgressus sum dep 3 tr: acercarse, atacar
Adorior, adortus sum dep 4 tr: atacar
Atque: y
Barbarus, a, um: bárbaro, extranjero
Captivus, i m: prisionero
Conficio, -feci, -fectum 3 tr: hacer, terminar
Consido, -sedi, -sessum 3 in: acampar, instalarse
Consuetudo, inis f: costumbre, uso, hábito
Curio, nis: Curión
Dispergo, -spersi, -spersum 3 tr: esparcir, sembrar, dispersar
Enim: en efecto, en verdad
Eques, itis m y f: jinete, caballería
Et: y
Facio, feci, factum 3 tr: hacer
Hic, haec, hoc: este
Hostis, is m y f: extranjero, enemigo
Imprudens, ntis: ignorante, desprevenido
Inopinans, ntis: cogido por sorpresa, desapercibido
Interficio, -feci, -fectum 3 tr: matar, destruir
Is, ea, id: ese, aquel, este
Iter, itineris n: viaje, marcha, camino, ruta.
Magnus, a, um: gran, grande
Mitto, misi, missum 3 tr: enviar
Multus, a, um: mucho
Nox, noctis f: noche
Nullus, a, um: ninguno
Numerus, i m: número
Numidae, arum m pl: los númidas
Opprimo, -pressi, -pressum 3 tr: oprimir, cubrir, abrumar, sorprender
Ordo, inis m: orden, sucesión, distribución
Passim: desordenadamente, indistintamente
Perterreo, -ui, -itum 2 tr: aterrar, llenar de espanto
Profugio, -fugi 3 in: huir, escaparse
-que: y
Qui, quae, quod: el cual; este
Quidam, quaedam, quidam: un tal, un cierto, uno, alguno
Reduco, -duxi, -ductum 3 tr: llevar, conducir
Revertor, dep 3 in: volver, regresar
Somnus, i m: sueño

César explica lo que ocurrió tras la muerte de Orgetórix


Post eius mortem nihilo minus Helvetii id quod constituerant facere conantur, ut e finibus suis exeant. Ubi iam se ad eam rem paratos esse arbitrati sunt, oppida sua omnia, numero ad duodecim, vicos ad quadringentos, reliqua privata aedificia incendunt. 

Julio César, Guerra de las Galias 1, 5

Ad: prep ac: a, hacia
Aedificium, ii n: edificio
Arbitror dep 1 tr: pensar, juzgar, creer, opinar
Conor dep 1 tr: prepararse, disponerse, emprender, intentar
Constituo, -ui, -utum 3 tr: colocar, instituir, determinar, fijar, decidir
Duodecim: doce
E: prep abl: de, desde
Exeo, -ii, -itum irr 4 int: salir, irse
Facio, feci, factum 3 tr: hacer, realizar
Finis, is, m y f: límite, frontera
Helvetii, iorum m pl: los helvecios
Iam: ya
Incendo, -cendi, -censum 3 tr: encender, incendiar
Is, ea, id: él, aquel
Mors, rtis f: muerte
Nihilo minus: nada menos, con todo, no obstante
Numerus, i m: número
Omnis, e: todo
Oppidum, i n: ciudad fortificada, plaza fuerte
Paro 1 tr: preparar, disponer
Post: prep ac: tras, después de
Privatus, a, um: privado, particular
Quadringenti, ae, a: cuatrocientos
Qui, quae, quod: el cual
Reliquus, a, um: restante
Res, rei f: cosa, hecho
Se, sui: él, ellos, se
Suus, a, um: su, suyo
Ubi: conj: cuando
Ut: conj: que
Vicus, i m: barrio, aldea, pueblo

Los peublos de Hispania prometen a César obediencia


Interim Oscenses et Calagurritani mittunt ad Caesarem legatos et promittunt se facturos esse imperata. Hos Tarraconenses et Iacetani et Ausetani et paulo post Illurgavonenses, qui flumen Hiberum attingunt, insequuntur. Caesar petit ab his omnibus ut se frumento iuvent. 

Julio César, Guerra civil 1

Ab: prep abl: de, desde, a
Ad: prep ac: a, hacia
Attingo, -tigi, -tactum 3 tr: ser contiguo, colindar
Ausetani, orum m pl: los ausetanos
Caesar, aris m: César
Calagurritani, orum m pl: los calagurritanos
Et: y
Facio, feci, factum 3 tr: hacer, cumplir
Flumen, inis n: río
Frumentum, i n: trigo, grano
Hiberus, i m: el río Ebro
Hic, haec, hoc: este
Iacetani, orum m pl: los jacetanos
Illurgavonenses, ium m pl: los ilurgavonenses
Imperatum, i n: orden, mandato
Insequor, -secutus sum dep 3 int y tr: seguir
Interim: entre tanto, mientras tanto
Iuvo, iuvi, iutum 1 tr: ayudar, proporcionar
Legatus, i m: legado, embajador
Mitto, misi, missum 3 tr: enviar
Omnis, e: todo
Oscensis, e: oscense
Paulo: poco, un poco, algo
Peto, -tivi, -titum 3 tr: pedir, exigir, reclamar
Post: después
Promitto, -misi, -missum 3 tr: prometer
Qui, quae, quod: el cual
Se, sui: él, ellos, se
Tarraconenses, ium m pl: los tarraconenses
Ut: conj: que